ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE ON-LINE

Logopeda to wykwalifikowany specjalista zajmujący się terapią zaburzeń mowy i języka. Zazwyczaj zajęcia z terapii mowy i języka przeprowadza się stacjonarnie, jednak możliwe są też ćwiczenia zdalne za pomocą. W trakcie terapii logopeda lub terapeuta ma do dyspozycji szereg materiałów, takich jak zabawki, zgadywanki, arkusze pracy i ćwiczeń, w zależności od stopnia zaburzenia, z którym dziecko się mierzy. Najczęściej spotykanym rodzajem zaburzeń są zaburzenia wymowy, czyli trudności w artykulacji poszczególnych głosek. Zazwyczaj przejawia się to elizją głosek, substytucją głosek, lub zakłóceniami i zaburzeniami artykulacji, skutkującymi niepoprawną wymową. Aplikacja Kokolingo została zaprojektowana tak, by wspomagać terapię wad wymowy w oparciu o standardowy model terapii wad mowy, co pozwala skutecznie kształtować prawidłową artykulację głosek.

WPROWADZENIE DO APLIKACJI KOKOLINGO

Ćwiczenia korygujące wymowę głosek prowadzi się w kilku etapach, które mogą się zazębiać. Na początku ćwiczenia skupiają się na umiejętnościach warunkujących prawidłową artykulację: różnicowaniu głosek i sprawności narządów mowy. Gdy dziecko posiądzie te podstawowe umiejętności, rozpoczyna się etap ćwiczeń związanych z prawidłową produkcją głosek bazujący na listach słów i testach sylabowych bez określonego sensu słownego, tzw. logatomach. Wraz z nabywaniem przez dziecko kolejnych umiejętności potrzebnych do prawidłowej wymowy poszczególnych słów i logatomów, zakres ćwiczeń poszerza się o dłuższe struktury, zdania i wypowiedzi w celu utrwalenia prawidłowej wymowy. Aplikacja Kokolingo działa na bazie takiego schematu.

RÓŻNICOWANIE GŁOSEK

Ważne, by przed rozpoczęciem terapii wad wymowy, dziecko potrafiło prawidłowo rozróżniać głoski sobie podobne, takie jak xx i yy lub xx i zz. Umiejętność ta jest kluczowa dla prawidłowej wymowy. Aplikacja Kokolingo rozpoczyna od ćwiczeń tej właśnie umiejętności, w zadaniach pod nazwą Słuchaj uważnie. Rozróżnianie głosek można w aplikacji ćwiczyć za pomocą dwóch zadań: Poszukiwacze skarbów oraz Kolorowanka. Przykładowo, zadnia polegają na wskazaniu, które słowa zawierają głoskę xx, a które głoskę yy -- w ten sposób dziecko uczy się rozróżniać podobne głoski. Poszczególnym słowom towarzyszą obrazki, które dziecko może kliknąć, by posłuchać prawidłowej wymowy słowa lub ćwiczonej głoski, np. głoski xx lub yy. Każde słowo można wielokrotnie odtworzyć. Ćwiczenia słuchowe tego typu pozwalają dziecku wykształcić słuch fonematyczny.

SPRAWNY APARAT ARTYLUACYJNY

By poprawnie wymawiać głoski, dziecko musi sprawnie operować aparatem artykulacyjnym: wargami, żuchwą czy językiem. By zapewnić sprawność ruchową narządów mowy, zaleca się ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych, swoistą gimnastykę narządów mowy. Istnieje wiele ćwiczeń motoryki narządów, np. ćwiczenia statyczne, podczas których dziecko powinno utrzymać język i wargi w określonej pozycji przez kilka sekund, lub ćwiczenia dynamiczne, podczas których dziecko powinno poruszać językiem lub wargami w określony sposób.

W aplikacji Kokolingo takie ćwiczenia znajdują się w pierwszym dziale o nazwie Gimnastyka Pirata -- ponieważ pokazuje je Pirat Kazik, a dziecko powtarza zdania po nim. Ćwiczenia te zarówno poprawiają sprawność narządów mowy, jak i wzmacniają mięśnie. Gimnastykę artykulacyjną należy stosować z umiarem. Zaleca się wykonanie kilku zadań w ciągu maksymalnie pięciu minut, aby zapobiegać przemęczeniu aparatu artykulacyjnego.

SYLABY I SŁOWA

Materiały do ćwiczeń prawidłowej wymowy składają się z listy sylab bez przypisanego znaczenia słownego. Listy sylab układa specjalista logopeda, a ich zawartość zależy od rodzaju głoski, jaką chcemy wyćwiczyć. Listy logatomów tworzy się starannie dobierając zbitki głosek w taki sposób, by nie zawierały głosek, które dzieci często podmieniają. Przykładowo, by wykształcić głoskę xx, z listy logatomów usuwa się słowa zawierające głoskę yy (lub zz czy vv), ponieważ dzieci często stosują te dwie głoski zamiennie. Słowa zawierające podobne głoski wprowadza się stopniowo, dopiero gdy dziecko przyswoi sobie prawidłową wymowę danej głoski w wyrazach bez głosek-zamienników.

W Kokolingo listy sylab nazywamy Fikuśnymi słówkami z uwagi na ich zabawne i dziwaczne brzmienie. Logatomy można ćwiczyć w dwóch zadaniach: Wspinaczce i Ukrytych obrazach. W tego typu zadaniach dziecko kształtuje wymowę jednego logatomu (np. xxx lub yyy) lub pary logatomów (np. xx – xx lub yy – yy). Listy słówek stanowią najpopularniejszą metodę kształtowania wymowy, dlatego stworzyliśmy aż trzy zadania tego typu: Fiszki, Znajdź słowa i Grę Memory. Listy słów w tych zadaniach są tak układane, by ćwiczyć daną głoskę w każdej pozycji: na początku, w środku i na końcu wyrazu. To sprawia, że dziecko stopniowo nabywa prawidłową wymowę danej głoski – rozpoczynając od najłatwiejszej pozycji głoski w wyrazach, krok po kroku przechodzi do bardziej wymagających pozycji. Ten typ zadań nie tylko koryguje wymowę, ale pozwala też dłużej utrzymać uwagę i skupienie oraz stanowi doskonały trening pamięci.

ZDANIA

Przy pomocy sylab i słów kształtujemy prawidłową wymowę w odizolowanych, małych strukturach językowych. Za pomocą zdań, dziecko może utrwalić prawidłową wymowę w dłuższych strukturach, rozpoczynając od prostych zdań, by następnie przejść do pracy z dłuższymi i bardziej złożonymi wypowiedziami. Ćwicząc wymowę zdań, kształtujemy prawidłową wymowę głosek w trakcie swobodnej wypowiedzi. Aplikacja Kokolingo zawiera cztery zadania ukierunkowane na automatyzację prawidłowej wymowy, z tego dwa zadania na zdaniach – Koło fortuny i Fiszki -- oraz dwa zadania bazujące na opowiadaniu -- Poczytaj ze mną oraz Poczytaj i pomyśl. Ćwiczenia ułożone są progresywnie, od krótkich, prostych zdań do dłuższych, bardziej złożonych wypowiedzi. Jeżeli dziecko ma trudności z zapamiętaniem dłuższych zdań, można je podzielić na mniejsze fragmenty, tak by nie zniechęcać a motywować dziecko do pracy.

By terapia wad wymowy przyniosła oczekiwane skutki, potrzebna jest systematyczność, konsekwencja i motywacja do pracy, a poszczególne zadania muszą sprawiać dziecku radość – w przeciwnym wypadku zarzuci ono ich wykonywanie. Aplikacja Kokolingo zapewnia systematyczność pracy, monitoruje postępy, motywuje do ćwiczeń i bawi. Ze względu na cyfrowy format, aplikacja Kokolingo świetnie nadaje się dla dzieci, które niechętnie wykonują ćwiczenia na bazie papierowych materiałów czy rzeczywistych przedmiotów. Dzięki niej praca terapeuty i ćwiczenia z rodzicami w domu są łatwiejsze i, co ważniejsze, stanowią element zabawy dla dziecka.